Wednesday, November 26, 2008

CATETAN LEUTIK : SARASA DINA DUA SAJAK NUR ASRIANTI


Ku : Cucu Sumantri

Ceuk sakaol, méméh méré tinimbangan kana hiji karya sastra boh puisi boh prosa, kudu dibaca heula masing tulatén, ngarah ngarti, ngarah surti kana naon-naon nu sabenerna dipimaksud ku nu ngarangna. Ieu dua sajak Nur Asrianti téh kungsi dimuat dina bulletin Tangara PAMASS – UNPAD No. 17 Th. XV Agustus 1997.

PAĖSAN
Sajarah nu baheula dijajarah dina lahunan indung beurang
Nganaha-naha pédah getih dimurah-maréh di tengah jalan
Ngageuri saruntuyan kanyeri jeung kapeurih nu nengetan
Ti taun ka taun sangkan euweuh deui tumbal katunggara
Jeung kanalangsa nu marengan lalungséna daun samoja
Nu ting keleper katebak hiliwir angina nu teu daék leler
Ngajak ragrag nembrag paésan kacinta nu mulus bunglus
Narima kanyaah ku daékna ngabigeu teu cacarira
Januari 1996


SAGULUBURAN
Bodas téh malati anjeun
Mayakpak éndah kagiwang méga
Beureum konéng héjo giwangkara téjamaya
Kukuh gugon diamparkeun saalam dunya
Tapi geuning gumawang hérang digunasika
Tara ieuh ditowéksa
Gupuy gapay haat buméla
Guntay guntreng angger paanggang
Désémber 1995

Meunang sababaraha balikan macaan éta dua sajak, kuring nyindekeun keur saheulaanan mah yén éta dua sajak téh mibanda gerentes rasa batin nu sarua, ngan dina ngajanggélékkeunana waé nu karasa béda téh. Dina sajak Paésan, nu maca henteu kudu kerung mikir, naon sih nu sabenerna hayang ditepikeun kun u ngarangna téh. Da puguh karasa ngaguluyur kekecapanna téh, sahayuna pisan. Malah ceuk kuring mah, asa karasa ngaguluyur maca caponmét, maksud téh carita pondok saemét.
Kecap Paésan nu dipasang jadi judul sajakna, tétéla geus bisa ngawakilan kana sagemblengna naon nu hayang ditepikeun. Satadina dina sawangan kuring, ngolébat pananya naha kudu maké kecap paésan, lain tugu, monumén, atawa prasasti? Nu karasa mibanda rasa sajarah. Tapi euh …. Ceuk kuring deui, da puguh lain kadinya nu dipimaksudna. Kecap sajarah nu aya dina baris mimiti ukur dipaké pikeun muka guluyurna carita. Da nu puguh mah nu hayang ditembrakkeun téh, aya dina dua baris panungtung : ngajak ragrag nembrag paésan kacinta nu mulus bunglus / /narima kanyaah ku daékna ngabigeu teu cacarita//.
Lain ti geus hasil nu ngarang mancegkeun judul keur sajakna, nu ngarang kaciri parigel naker dina ngaruntuykeun jeung ngawangun imaji-imaji pikeun ngahirupan sajakna. Sok waé tengetan dina baris-baris éta sajak, bakal katengetan ayana kekecapan ngageuri saruntuyan kanyeri jeung marengan lalungséna daun samoja. Ceuk pamikir mah asa genah pisan, aya gambaran imajinasina téh. Ngan rada hélok téh, éta basa manggihan kekecapan ….daun samoja // nu ting keleper katebak hiliwir angina …//. Asa karasa dijieun-jieunna téh, da puguh ceuk paniténan mah, nu ngaranna daun nu katebak angin, sok komo ukur ngahiliwir, biasana mah ukur ting arulang wungkul tara nepi ka ting keleper. Tapi teuing ari ceuk paniténan nu ngarang mah, kuring teu bisa nyalahkeun, sabab aya kaotonomian di inyana.
Ilaharana sajak Sunda, dina sajak Paésan ogé atra pisan témbongna purwakanti nu ngahaja direumbeuykeun ku nu ngarang sajak. Malah ku hayang-hayangna nu ngarang téh nyieun purwakanti, kuring nepi ka seuri nyenghél sorangan. Da puguh aya dua baris nu karasa anéh, malah karasa mahiwalna téh, geura waé titenan : sajarah nu baheula dijajarah atawa dina kacinta nu lulus bunglus. Tapi kétang boa eta mah ukur salah tulis wungkul. Dina benerna ogé, keun waé da aya licentia poetica-na nu ngarang éta mah.
Dina sajak Saguluburan, sigana nu maca baris mikir dua tilu kali pikeun nyuaykeun eusining maksud sajakna téh. Teu deuk nyebutkeun kitu kumaha, da puguh dina ieu sajak mah katimu ayana sababaraha kecap nu arang langka kadéngéna. Méh bosen mukaan kamus, unggal maca baris ka barisna téh. Béda jeung sajak Paésan, dina ieu sajak mah karasa leuwih pepel tur patri henteu deui ngaguluyur siga prosa.
Kecap saguluburan asana mah ngan ukur wawakil kana éndahna rasa nu sakolébatan anu katarima ku nu ngarang. Kumaha éndahna éta pangalaman batin téh, kagambar dina opat baris mimiti. Ngan kana imajinasina téa, kuring tacan bisa nepi ngagambarkeunanan. Kumaha éndahna éta kaayaan beureum konéng héjo giwangkara téjamaya. Sabab nu kaimpleng téh ngan ukur warna bodas nyacas wungkul. Sedengkeun opat baris satuluyna nepi ka pungkasan, ceuk kuring mah mangrupa fase ilangna éta rasa éndah téh.
Sakolébatan kasawang dina implengan, nu ngarang sajak sigana kapangaruhan ku tetekon warna dasar nu aya di Ėropah. Da sapaniténan kuring mah, urang wétan (Asia) tara ngébréhkeun siga kitu. Aya ogé tetekon nu méh sarua ngeunaan warna dasar (trinitron) téa, ku némbongkeun warna beureum, héjo, jeung biru.
Lésot tina éta hal, mun téa dua sajak direndengkeun, kitu deui dideukeutkeun, tétéla urang baris manggihan fase-fase kronologis pangalaman batin nu kaalaman ku pangarang. Luyu jeung titimangsa nu kapanggih dina unggal juru handap sajakna atawa dina henteuna ogé, urang baris bisa nyindekkeun yén sajak Paésan téh mangrupa balukar tina sajak Saguluburan.
Mungkas ieu sawangan, boh dina Paésan boh dina Saguluburan nu ngarang tétéla miboga ajén éstétik nu onjoy. Inyana taliti tur tarapti dina milihan kekecapan (diksi) pikeun sajakna. Imaji nu disodorkeun geus hasil pikeun ngawangun imaji nu maca. Nu ngarang tétéla engeuh kana licentia poetica-na. Ngan saeutik kahanjakal téh, tina éta dua sajak masih karasa ayana sora nu nyorakeun kitu deui disorakeun ka jero, nu karasa ukur keur nyubadanan rasa pribadina nu ngarang sajak. Tapi mugia ieu kacindeukan téh nyalahan. Cag.****

Friday, November 14, 2008

Ku : Cucu Sumantri

IMAJI DINA SAJAK :
SAWANGAN KEUR SAJAK-SAJAK DINA AWEUHAN

Upama urang maca hiji sajak tétéla tina sajak éta urang sok manggihan hiji gambaran sawangan atawa imaji anu sok mindeng ngagurat dina ati urang. Kitu deui sok mindeng nimbulkeun hiji ‘kesan’ nu mandiri keur nu ngarangna. Imajinasi dina sajak pirajeunan ditémbongkeun ku ayana imaji, Naon ari imaji téh?
Imaji bisa dihartikeun atawa diwangenan ku mangrupa gambaran sawangan anu aya dina sajak. Ieu gambaran sawangan téh mindeng ngabalukarkeun hiji dorongan keur ngaprésiasikeun sajak.
Imaji dina sajak bisa kapasing jadi opat rupa, nyaéta :
Imaji Visual;
Imaji Audiotif;
Imaji Taktil;
Citraan Kinéstétik.
Imaji visual nyaéta imaji anu mangrupa gambaran sawangan hasil paniténan panca indra panon urang. Lebah dieu mah nyaéta gambaran sawangan anu katengetan tur katingali ku panon urang, boh pasipatanana boh rigigna. Saperti katémbong dina sajak Eris Risnandar :
SILALATU
Silalatu diayun ambing ku angina
Mubul ka alak paul
Teuing naon nu jadi udagan
(Aweuhan No.5 Oktober ’96)

Imaji audiotif nyaéta imaji anu mangrupa gambaran sawangan hasil pamireng atawa pangdéngé indra urang. Lebah dieu mah nyaéta gambaran anu kadéngé ku urang. Saperti katiténan dina sajak Lismanah :
GIRIMIS PEUTING
Haturan gamparan, nu sok mépéling
Wanci peuting tingtrim simpé
Haréwos deudeuh panggeuing ati
Ngajak nyuuh pinuh karumasa
Ngamalirkeun cimata kalaip
Geuning, peuting téh baris lekasan
Sandiwara baris dipungkas
(Aweuhan No.12 Maret ’97)

Imaji taktil nyaéta imaji anu mangrupa gambaran sawangan hasil tina pangraba indra urang. Lebah dieu mah nya gambaran sawangan anu ngawujud rasa, kayaning panas, tiis, kasar, lemes katut sabangsana. Utamana mah nyoko kana rasa hasil pangraba kulit urang. Ku kituna imaji taktil mah sok ogé disebut ku imaji perabaan. Saperti anu katangen dina sajak Nur Asrianti :
PANJARA
Lamun diri geus ngajadi, ulah rék jalir jangji
Lamun jirim geus titis tulis kajeun nyeri digerih hinis
Tuh dipipir tepiswiring mureleng
Paleng

Citraan kinéstétik nyaéta imaji anu ngagambarkeun hiji hal atawa barang nu cicing (paéh) jadi bisa obah (gerak). Lebah dieu mah nyaéta ngagambarkeun hal atawa barang nu cicing (paéh) lir ibarat hirup boga nyawa. Tapi aya nu kudu dikekentengan nyaéta ngeunaan gerakna, gerak atawa obahna teh bisa mangrupa gerak usik dina harti henteu ninggalkeun tempatna, bisa ogé ku mangrupa gerak biasa nyaéta gerak anu incah ti tempatna. Nya didieu mah lir jalma atawa sato nu keur milampah. Saperti katiténan dina sajakna Chepy Khilman Efendi :
MACET
Beus jeung treuk ngaleut
Mobil nyempil
Motor nyempod
Pasedek-sedek, pagelek-gelek
Hésé uyek!
(Aweuhan No.1 Juni ’96)

Pamungkas, boh dina imaji visual jeung imaji audiotif boh dina imaji taktil jeung citraan kinéstétik, tétéla miboga fungsi anu penting dina ngahirupan sajak. Sajak mangrupa ungkapan pangalaman puitis tinu ngarangna, ku kituna ngaliwatan imaji dina sajak geus méré pangalaman anyar dina pulas-pulas kalangkang nu ngagambaran alam pikiran nu maca. Cag ****Lamping Padjadjaran Séptember’96
Sajak-sajak kénging : Novi Rospika

MAPALĖR ASIH
Angin lamping pakidulan, geuning!
Malibirkeun carita tadi peuting
Yén tatu nu ngawelang-welang diri,
Ėta téh kaéndahan
Yén merebeyna getih lebah lelembutan,
Ėta téh bukti kasugemaan
Nu mituhu kasadrahan
Yén pati mapalér asih na ajén diri,
Najan pias ku karumasaan
Angin lamping pakidulan, geuning!
Mapalér asih ku hariring


RURUNTUK MĖGA
Deudeuh …..
Talimbengna layung reueus
Ku girimis panganggeusan
Nyurup na ruruntuk méga
Ngagurat jomantara ku sésa
Kamelang
Deudeuh …..
Wiati ditambalang bedang!
Nya palastra ruruntuk méga
Taya sudana
Deudeuh ….
Inyana katumbiri ngajadi
Nu tilar nyuuh impian


KAMELANG
Peuting téh ngupahan kuring
Ngayun ambing ku asihna
Karasa …..
Bréh beurang nganteur kamelang
Najan deukeut na tungtung ramo
Haté lir dijalujur tali
Nu teuing béh mana gawenganana
Sabab raheut paheut meureut
Sagala rasa
Duh, jungjunan
Geuning lamping kamelang lain ukur kahayang
Najan urang teu mikaterang


SAMAGAHA JEUNG CIMATA
Mun seug kuring bisa ngahejah
Unggal ngeclakna cimata
Anjeun
Mun seug kuring surti
Naon nu ku anjeun digalindengkeun
Basa waktu méh cunduk balébat
Tur sarangéngé bakal nyorang
Pangrereban
Tapi tétéla
Kuring ukur samagaha
Ėstuning wanci mangpirang-pirang karingrang
Siga peuting ieu atawa bihari
Kuring tetep leungiteun harti

Sajak-sajak kénging : Dadan Salman Iskandar

DI STASION
Duh …. Nineung,
Kamana anjeun?
Akang nganti-nganti ti tatadi
Duh …. Nineung,
Akang sono kana pangawakan
Anjeun nu lenjang
Deudeuh kana raray anjeun
Nu biasa maturan akang mulang


IEU ….. AING
Deuleu ku sia …. Aing bias!
Deuleu ku sia …. Aing boga!
Naha baheula sia ngahina
Aing rumasa teu boga kabisa
Sagala teu walakaya

Ayeuna, sia rék kumaha?


KAKEUHEUL
Panas ngahéab, ngelekeb na ati
Ngagedur rasa nu teu kaharti
Kakeuheul na kalbu teu bisa bitu
Teu puguh laku ka nu dituju


DZHOLIM
Peureus ….. peurih, ku polah
Nyeri ….. nyelekit, ku nyarita
Sampurna …. Patina hirup


NU HĖRANG
Pantesna anjeun aya na catwalk
Lain di dieu …..
Diantara Cibatu – Purwakarta


Sajak-sajak kénging : Aep Sonjaya

TAGIWUR
Haté tagiwur,
Deg … deg … deg….
Ceuk déwék tungkul, tungkul!
Muringis haté beuki muringis
Paur … paur … paur ….
Naon atuh kalepatan abdi téh
Akang – Ceuceu ?
Les teu inget di bumi alam

KATRESNA
Hiliwir angina peuting ngagalindeng
Bangun némbongkeun eusining asih,
Kawih anu munggaran. Béntang Sulintang surti
Kana kahayang raja peuting, maturan lénglangna
Buana panca tengah. Tatangkalan
Reujeung kalakay silih simbeuh
Ku kadeudeuh bagja taya papadana
Katresna ngancik na rasa
Ngait taya kendatna
Cinta nu taya tan wates wangenna
Karasa leuwih ti mistina
Hirup ngajadi matri dina sanubari
Haturan salira, jungjunan ….


MEDAR LALAKON
Antara lolongkrang kiceup
Anu méh kapopohokeun,
Medar lalakon lawas anu
Katambias. Kaca jandela
Anu muka, kaca katresna
Anu muka saranggeuy
Kembang impian ….
Anu mo deui datang

HIRUP
Mipir langit dina peteng peuting
Malibirkeun rasa dina galura nu
Lugina
Mangpirang-pirang sukma kumelendang
Di marca pada
Nyukcruk diri nemahan wanci


Sajak-sajak kénging : Tjahyadi Sutiana

RAHWANA
Rahmana kawasa di tempatna
Ngumbar napsu ponggawana
Mokaha …
Teu sudi aing nincak deui
Ieu karajaan


TILU PULUH TILU
Tilu puluh tilu kali hiji
Tilu puluh tilu kali dua
Tilu puluh tilu kali tilu
Saratus genep puluh lima
Dina dua puluh tujuh darajat
Ėstuning nu hiji nu mindeng
Urang ménta pangampura
Saratus kurang hiji
Tasbéh kuring ….


KACAPI
Jentréng kacapi,
Lentik ramo,
Minuhan haté nu maénna
Jep jempling …..
Kacapi nyorangan deui
Ramo lentik keur ngadu’a
Keur ngeusian batin,
Ku jentréngna kacapi ….

MALATI KUNCUP DI GUNUNG SARI
Léngkah suku dibarengan rénghap
Na haté
Ngajugjugan sawarga nu can
Kasawang
Hiji, dua, tilu, opat ….
Wilangan poé ngancikna haté di
Sawarga anyar
Dibarengan ku imutna panon poé
Jeung teuteup malati kuncup
Di Gunung sari
Panineungan ….
Sawarga anyar kudu paturay
Jeung haté kuring
Nu keur bagja neuteup malati ….
Malati nu kuncup di Gunung sari


AMARAH
Seuneu ngabebela na haté
Kaambek nyambuang ka langit
Tujuh
Cipanon kaceurik teu bisa
Ngungkulan
Ngungkulan amarah nu kawasa
Peuting éta
Nu antukna ngan bisa gegerentes
Na haté
“Duh Gusti ieu kabisa abdi
nyanghareupan dajalna jalma”


WANGSITING DEWATA
Teundeun jangji kaula
Sagara jadi saksina
Panon poé buktina omongan kaula
Laksaning bagja jeung suka
Anjeun nu baris dipikacinta


Sajak-sajak kénging : Atep Abdillah Kurniawan

PAREUM
Sanggeus réngsé midangkeun
Hiji épisode,
Reup, pareum lampu-lampu panggung
Peteng ngajadi peuting
: na di mana lawang ka luar?


GILIR
Imut nu mulas raray langit
Peuting ieu
Peupeus ku ting burinyayna
Kingkilaban
Diunggal tebéh awang-awang
Aya tapak na kalakay méga
(Isarat cundukna waktu
ieu haté kasimbeuh cihujan)
Sajak-sajak kénging : Deni Kurniawan

MALURUH BANGBALUH
Sapeuting hariring jempling
Mawa carita, nu taya sudana
Ngukur sungkur ka kujur
Narawang panjang ka sarang
Kurung, dirungrung ku palung ….
Ngalanglayung …..
Duh, Gusti …. Nu Agung,
Anu dipunjung,
Mung ka Anjeun ….. sadrah,
Pasrah …..
Sumerah dilalanyah
Ceurik ngerikan sirik
Bangbaluh maneuh kapaluruh
Cimata manglaksa dosa karasa
Maseuhan dada …
Marengan ….. ieu paménta


UTUN
Tah, ieu alam dunya téh.
Kunaon utun bet ceurik?


Sajak-sajak kénging : Ence Ali Sajidin

NARAKA – SAWARGA
Manuk ababil hiber miheulaan
Dituturkeun Hudhud nabi Nuh
Satukangeunna aya onta Nabi Shaléh
Anjingna Ashabul Kahfi lumpat nyusul
Maranéhna suka bungah di sawarga
Ari urang bari pagulung-gulung
Mikiran kudu kumaha carana
: meuntas cukang shirath


CIDUH URANG
Basa ciduh pasedek-sedek
Ngadagoan bituna sungut
Basa panon nanceb kana bangké
Irung diteunggar guludug
Dina waktuna, cuh!
Ya Alloh geuning kitu
Ciduh urang anu patulayah
Sarua jeung hangruna bangké
Kahirupan

JEMPĖ ….. SIAH
Kuduna anjeun ngirim
Kuring kembang
Lain lémbéréhna cipanon
Lain sumegruk jeung jeritna
Kanyenyerian
Lain tetengger batu
Anu maké ngaran kuring
Kuduna anjeun ngirim kembang
Pék ku kuring didagoan


KACA KA GENEP PULUH DUA
Euweuh bédana
Tungtung péso jeung
Tungtung pulpén kuring
Masalahna rék maké naon
Kuring maéhan sorangan


Sajak kénging : Irma Amalia Hasim

SALAH SAMBUNG
Kring ….
Disada, reg jempling
Samenit, dua menit
Sajam, dua jam
Kring ….
Haji Warja?
Sanés,
Klik ….
Ditutup


Sajak-sajak kénging : Wittri Anggitawati

HANJELU
Asa karék kamari urang panggih
Asa karék kamari urang kenal
Tapi waktu nu kaliwat
Urang lain sobat
Asana ayeuna urang ngarti
Mung kahanjakal moal datang
Mimiti

SIMPĖ
Imut …..
Seuri …..
Ieu nu nutupan
Simpé na haté


NU JARADI SAKSI
Angin nu sumalinding
Ibun nu ngarayap turun
Seuneu nu ngabebela
Purnama nu cahayaan
Alam nu ukur cicing
Sakabéh jadi saksi
Hiji kajadian
Nu teu bisa dimudalkeun


KUTRAT KOTRĖT
Kutrat kotrét …. Kutrat kotrét
Curat corét …. Curat corét
Hayang bisa nyieun sajak
Ari jadi …..
Kuring gégétrét?


CAHAYA NU FANA
Caangna lilin
Bisa nyaangan kamar nu leutik
Caangna lampu
Bisa nyaangan kamar nu rada gedé
Caangna panon poé
Bisa nyaangan dunya
Tapi sakabéh éta
Moal bisa nyaangan haté manusa

Thursday, November 13, 2008

Sajak-sajak kénging : Cucu Sumantri


PERSATYA ISUN
Isun medal ngojayan kahirupan,
Isun lugay ngaguar laratan,
Ki Sunda nu baheula
Raga Isun saniskara nu Ki Sunda
Raga Isun prana Ki Sunda,
Prapta nganjang na budaya
Persatya Isun,
Imah pangancikan raga,
Basa pangancikan rasa,
Sunda pangancikan kula


WAYANG
Na panggung wayang motah
Parebut catur, pabéntar paham
Patarik-tarik nyoara
Paheuras-heuras genggerong
Nu nonton sorak éak-éakan
Ki dalang beuki ragot
Ngumbar carita
Nu boga hajat ngeunah seuri
Ningali


HANJELU
Basa mipit angkrék ti Manglayang
Dijujurung ku tembang kamelang
Geuning aya rasa hanjelu
Na kalbu
Ngahudang panineunang,
Hanjakal ….
Angkrék téh ukur jadi mangandeuh
Nu ilang pegat ku kadeudeuh
‘ékspedisi Manglayang’


LARATAN
Laratan ….
Nyingkab-nyingkab
Titinggal karuhun
Ngirab-ngirab,
Carita geus lila
Antara Pasundan panganggeusan


PANEUNGTEUNG
Aya jabal Paneungteung,
Ngagupay pikeun panungtungan,
Basa suku jengkat,
Sagala ngolépat
Ngabelesat bareng jeung …..
Kalangkang panineungan,
Ngagurat saliwat

MANGSA
Asa cikénéh,
Asa kamari,
Pasusul-susul,
Paudag-udag,
Balap jeung mangsa nu taya sudana


BASA TAKBIRAN
Natrat lakuning hirup huripna
Manusa
Ngalangkang tina laju carita
Dunya
Nu ngagurat natrat
Basa takbir, tahlil, jeung tahmid
Ngahiap mulang
Kana kasucian nu wening
Nu kamari pagalo jeung,
Kekebul dosa …..

HIANAT
Bulan rengat peuting ieu
Kalangkang anjeun teu némbongan
Ninggalkeun kuring dina peuting
Peteng.


KEDOK KA-ĖGOISAN-AN DIRI
: Dayang Sumbi

Ukur wewelasan menit, jarak téh
Tapi naha, haté bet lalewang
Inggis, inggis nu taya tungtungna
Boa kuring tetep kuring
Boa anjeun tetep anjeun
Nu nyamuni dina kedok
: ka-égois-an diri


Sajak kénging : Nur Siti Robi’ah

ADAN TĖH UKUR NGALIWAT
Amarah Arjuna ka rahayat
Tétéla miboga ajén filsafat
Pikeun hirup kahirupan
Tapi ….
Basa lapat-lapat kongang sora
Adan
Amarah téh masih ngaraja
Arjuna ngajanggélék jadi Rahwana
Adan téh ukur ngaliwat geuning
Oktober ‘96


Sajak-sajak kénging : Nur Asrianti

KANYAAH
Mipit angkrék ti Manglayang
Kungsi ngajirim
Ku rambisakna mangandeuh
Na tangkal kai
Geuningan aya kénéh
Nu ngarakacak
Kanyaah tan wates wangen
Disaruakeun jeung kawih
Panganggeusan

DI BASISIR
Meruhkeun galura jadi lambak
Madungdengkeun ganggeng
Nu kakeueum cikahayang
Kapireng basa katumbiri tilem
Ka jero laut


NU MULANG TI PALAGAN BUBAT
Peuting disilih ku beurang
Wanci satwa-satwa mimiti nyoara
Lir anu ngagerihan
Hawar-hawar ti lamping kapireng
Sora karinding
Lagu sasambat mingkin ngaketiran
Jumarigjeug haté lalewang ku
Panineungan
Riweuh paciweuh awor jeung
Rasa sungkawa
Ngahilangkeun lebu-lebu layon
Ti Palagan Bubat nu tariwas
Suci

(Ti Binaya Panti Rakéan Wastu
nyérangkeun, ngeukeuweuk dahan
hanjuang)


TAUN ANYAR
Liuh imut bulan
Anteng ngagalur-galur méga
Ngamalirkeun kahariwang nu natrat
Na sorot béntang
Di dieu geuningan,
Sandiwara baris mungkas adegan
Gumupay dangdaunan murudul
Ngalayang katebak angin
Ngarangrangan
“Narah …. Narah ….!”
Sora kembang girimis ngaharéwos
Halon
Pucuk daun eurih ting aroyag
Mapaésan simpé

Sajak-sajak kenging : Chepy Khilman Efendi

MACET
Beus jeung treuk ngaleut
Mobil nyempil,
Motor nyempod,
Pasedek-sedek, pagelek-gelek
Hese uyek!

PANON POE BEUKI SURUP DI BEULAH KULON
Ani nu ngageugeuh hate akang
Geus tilu taun urang pasini
Naha anjeun make jalir?
Naon lepatna diri akang?
Kanyaah akang leuwih ti sasaha
Panon poe beuki surup
di beulah kulon

SAHA NYA?
Anjeun teh saha?
Urang mana?
Kenalkeun, ieu Akang!
Sareng nu ieu Teteh!
Tah ieu, Bapa Dosen
Sareng ieu Ibu Dosen
Wilujeng sumping,
Sing betah nya!

CUMARITA
Katingali dina kongkolak
Basa anjeun ngadilak
Kakuping ......
Basa anjeun ngahariring
Karasa ......
Basa anjeun cumarita
Hate kuring cumarita
Hate kuring kabandang rasa
Hate kuring kagembang rasa
Basa kuring cumarita

TABRAKAN
Beus jeung treuk seureudeug
Mobil tingkirintil,
Ahirna motor ngajarendol,
Beretek ......
Ringsek!

PANGERETAN
Cangcaya basa anjeun balaka
teu percaya anjeun sulaya
punteh teu tiasa ngajak kana
Vitara
ngan bisa ngangkut kana angkot
punten bilih anjeun teu yakin
da kuring mah miskin

JANGJI
Kunaon anjeun ka kami
Naha atuh make ninggalkeun kami
jangji kami jangji
jangji kami ngan keur anjeun
urang pasini
Naha anjeun sulaya

WANOJA
Karasa,
Dunya jempling mun euweuh wanoja,
Dunya sedih mun euweuh wanoja,
Dunya caang ku wanoja,
Dunya rame ku wanoja,
Wanoja ciciren bangsa

NABRAK NGICIPRIT
Logodor stang motor, ngaheumbat
Seak bemper mobil, narajang
Sebrut teruk narajang,
Nyusul tepus
Jarigjeug-jarigjeug
beus ngajarigjeug
Brak!!!
Manusa nangkarak patingsolengkrah

NA BENER
: Lani

Kuring sok hayang kana diri
Na bener rasa teh
Na bener didi teh
Na bener kuring miasih anjeun
Na bener, ieu teh?

Pangjajap Ti Rumpaka

Pangjajap keur sajak-sajak panineungan : Aweuhan
Ku : Cucu Sumantri

Sawatara mangsa ka tukang dina taun 1995, mahasiswa Sastra Sunda Universitas Padjadjaran kungsi medalkeun hiji bulletin basa, sastra jeung budaya Sunda anu dingaranan Aweuhan. Ěta bulletin téh minangka wadah karancagéan entragan ’95 dina hal tulis tinulis. Ngan ku hanjakal, dina taun 1998, éta bulletin henteu kungsi medal deui. Atuh pikeun nyatetkeun yén di Paguyuban Mahasiswa Sastra Sunda kungsi aya bulletin Aweuhan, sim kuring ngahaja ngumpulkeun saja-sajak anu kungsi dimuat dina éta bulletin tuluy dihijikeun dina ieu blog.
Sajak-sajak nu aya dina ieu blog, sanyatana tacan dipilah-pilah sok komo ari dibéré ajén mah. Ku kituna sabataé pisan sajakna téh sajak anu asli. Sim kuring gedé harepan jeung kareueus kana sajak-sajak anu dikumpulkeun dina ieu blog, muga jadi tetenger kana ‘prosés’ karancagéan anu kungsi aya di ieu dunya.
Ahirna, der urang buka lambaran panineungan tina sajak-sajak Aweuhan muga ngahudang deui mangsa panineungan keur urang aya di kampus Padjadjaran.
PANCANING MARGA GAPURANING SUNDA


Sajak-sajak kénging : Lismanah

PURNAMA DI BASISIR
Basa anteng neuteup sagara
Anjeun nyurup jadi purnama
Ngeunteung na genclangna cilaut
Awor jeung liwungna peuting
Basa anjeun gumupay lapat-lapat
Kalangkangna béngrasna
Gumuruhna lambak
Duh, sampurna taya nu céda
Angin peuting ngahariring
Ngageuing jentréngna kacapi rasa
Ngagalindeng tembang katresna
Ngajak lunta ti harita
Tapi, geuning diri teu daék lunta
Bongan purnama ukur ngabibita
Ngajak ngudag kalangkang heulang
Nu taya untung jeung panungtung
Pangandaran, Dés ‘93

ANGIN PANANJUNG
Unggal ngaléngkahkeun raga
mapay sagara
Ngalingling laut pakidulan
Geus ilahar mawa katineung
Tiis haliwir angina basisir
Geus lain carita munggaran
Tapi, mangsa harita
Hiliwirna karasa leuwih tiis
Nyecep lain ukur karasa kana
raga
Lir ngipas-ngipas ati ku
jamparing
Duh, beuki peurih …..
Rasa inget deui kana diri
Najan geus ngeunteung sakujur
badan
Tapi bet hayang nganjang ka jero
laut
Tapi ukur semet basisir
Duh angin Pananjung ……
Pangnepikeun sora haté
Nu ngahariring longkéwang
Ka nu nyicingan saeusi laut
Nu kiwari keur nganjang ka
tungtung langit

LAIN ĖTA
Mangsa nganjang ka karajaan
anjeun
Diri bet asa jadi runtah
ngabaladah
Duh ngotoran sabudeureun rohangan
Karaton éndah, tan wates wangen
Hieum saharitaeun …..
tapi, hampura!
Lain kuring ngahaja!
Némbongkeun wawanén na diri
Hayang nyingkabkeun haté anjeun
Nu geus puguh nutup pageuh
Jalaran aya nu ngageugeuh.
Henteu! Lain éta!
Apan kuring ogé boga hak pikeun
Beunta
Beunta neuteup dunya nu sarwa
éndah
Ėndah ku kahadéan jeung
Karancagéan
Hampura!

NU POPOHOAN
Kaasih diri nyangreud luhureun
Méga
Anteng mipit béntang,
Neuteup bulan,
Mapay-mapay sumiratna surya
Najan langit teu daék kedal
Ku ucapna
Tapi éstuning mungkir nonggongan
Paduli éta mah lain hahalang,
Mo, rék ingkah terus pasrah!
Tapi omat!
Geus cunduk kana waktu
Pikeun nyukcruk laku
Ngukur diri nu saéstu
Naha hirup rék dipungkas ku laku
Nu kitu?
FASA, ‘96
Haturan téh Dj

GIRIMIS PEUTING
Haturan gamparan,
Nu sok mépéling
Wanci peuting tingtrim simpé
Haréwos deudeuh, panggeuing ati
Ngajak nyuuh pinuh karumasa
Ngamalirkeun cimata kalaip
Geuningan, peuting téh
Baris lekasan
Sandiwara baris di pungkas

BARING SUPAGI
Naon atuh nu diseja
Leumpang alon, mapay jalan
Lempeng
Nyukcruk jalan ngemplad,
Taya panungtung
Lain bulan, lain béntang
Nu mangkak di saamparan wiati
Nu nyurup sabudeureun rasa
Tapi, hiji pamohalan
Nu ngawasa di karajaan raga
Pikeun mapag baring supagi
Haturan :
Adinda Pipih Aksén


Sajak kénging : Santi Risnayati

PERSABEN GAN
Persaben Gan……
Tos tilu dinten henteu neda
Persaben Néng ……

Punten, teu aya récéh!

(Srrtt ….. sora linu ngageret na awak mobil)

Hanjakal!
Dago, Féb ‘96


Sajak-sajak kénging : Eris Risnandar

MANGSA
Nérékél monyét naék
Masih kénéh tinggaleun, dibanding
Ku nérékélna SPP
Ngabelesatna uncal birat
Masih kénéh tinggaleun, dibanding
Ku ngabelesatna harga-harga
Barang
Nérékelna SPP, ngabelesatna
Harga-harga barang
Masih kénéh tinggaleun, dibanding
Ku nérékélna jeung ngabelesatna
Mangsa


SILALATU
Silalatu diayun ambing ku angina
Mubul ka alak paul
Teuing naon nu jadi udagan