Monday, June 29, 2009

NGARAN ANAK SASATOAN

Mangsa –mangsa katukang boh dina pangajaran SD, SMP, boh kitu deui SMA remen kapanggih ayana guaran ngeunaan ngaran-ngaran anak sasatoan. Biasana ieu pedaran teh pakait jeung guaran ngeunaan kecap umum jeung husus.
Etang-etang mulangkeun deui kana eta guaran, nya sim kuring dina ieu kasempetan baris ngaguar deui najan ngan saukur sakolebatan, susuganan jadi bahan saheulaanan dina raraga ngumpulkeun deui data ngeunaan ngaran-ngaran anak sato tea.
1. Anak anjing = kirik / kicik 17. Anak deleg/gabus=boncel/kocolan/kokocolan
2. Anak bagong = begu 18. Anak entog = titit
3. Anak bandeng = nanar 19. Anak embe = ceme
4. Anak bangbung =kuuk 20. Anak gajah = menel
5. Anak banteng = bangkanang 21. Anak hayam = pitik/ciak
6. Anak bangkong = buruy 22. Anak japati = piyik
7. Anak belut = kuntit 23. Anak kancra = badal
8. Anak bogo = cingok 24. Anak keuyeup = bonceret
9. Anak boncel = bayong 25. Anak kuda = belo
10. Anak buhaya = bocokok 26. Anak kukupu = hileud
11. Anak kutu = kuar 27. Anak lancah = aom
12. Anak lauk = kebul/burayak 28. Anak lele = nanahaon.
13. Anak lubang = leungli 29. Anak maung = juag/aum
14. Anak meri = titit 30. Anak monyet = begog
15. Anak munding = eneng 31. Anak reungit = utek-utek
16. Anak sapi = pedet 32. Anak ucing = bilatung

Tuesday, June 23, 2009

KECAP RUNDAYAN

Sababaraha waktos kapengker sim kuring nampi sms ti Teh Neneng nu eusina naroskeun ngeunaan kecap rundayan. Ku alatan eta patalekan nya dina ieu kasempetan, sim kuring baris ngadadarkeun sakeudik ngeunaan kecap rundayan tea. Ieu mah etang-etang mulangkeun deui impelangan urang kana materi-materi basa nuju kuliah kapungkur.
Kecap rundayan teh nyaeta kecap asal anu nganggo rarangken. Ari rarangken tea dina basa Sunda mah kacida euyeubna, aya anu disebat rarangken hareup (prefiks), rarangken tengah (infiks), raraken tukang (sufiks), sareng rarangken barung (konfiks).
Biasana kecap rundayan mah kecapna teh miboga harti katut fungsi nu mandiri upama dibandingkeun jeung harti kecap asalna.
Rarangken hareup.
Rarangken hareup jumlahna aya 16 rupa, kayaning : ba-, barang-, di-, ka-, N- (nasal) : m- , n- , ng- , nga- , nge- , ny- ; pa-, pada- , para- , per- , pi- , sa- , sang- , si- , silih- , ti- , ting- / pating- .
Rarangken tengah.
Rarangken aya 3 rupa, nyaeta : -ar- nu miboga alomorf -al- sareng ra- , -in- , -um-.
Rarangken tukang.
Rarangken tukang aya 5 rupa, kayaning : -an, -eun, -ing / -ning, -keun, -na anu rubah oge jadi –ana, -nana.
Rarangken barung.
Rarangken barung aya 8 rupa, nyaeta : ka- … -an, pa-…-an, pang-…-keun, pang-…-na, pi-…-eun, pika-…, pika-…-eun, sa-…-eun.
Dina ngawangun kecap rundayanna mah kantun numutkeun rumus : kecap asal + rarangken wungkul, contona: sa- + jung + -eun → sajungeun.
Sakitu nu dipedar kanggo waktos ayeuna mugia aya mangpaatna. Nuhun.