Tuesday, June 23, 2009

KECAP RUNDAYAN

Sababaraha waktos kapengker sim kuring nampi sms ti Teh Neneng nu eusina naroskeun ngeunaan kecap rundayan. Ku alatan eta patalekan nya dina ieu kasempetan, sim kuring baris ngadadarkeun sakeudik ngeunaan kecap rundayan tea. Ieu mah etang-etang mulangkeun deui impelangan urang kana materi-materi basa nuju kuliah kapungkur.
Kecap rundayan teh nyaeta kecap asal anu nganggo rarangken. Ari rarangken tea dina basa Sunda mah kacida euyeubna, aya anu disebat rarangken hareup (prefiks), rarangken tengah (infiks), raraken tukang (sufiks), sareng rarangken barung (konfiks).
Biasana kecap rundayan mah kecapna teh miboga harti katut fungsi nu mandiri upama dibandingkeun jeung harti kecap asalna.
Rarangken hareup.
Rarangken hareup jumlahna aya 16 rupa, kayaning : ba-, barang-, di-, ka-, N- (nasal) : m- , n- , ng- , nga- , nge- , ny- ; pa-, pada- , para- , per- , pi- , sa- , sang- , si- , silih- , ti- , ting- / pating- .
Rarangken tengah.
Rarangken aya 3 rupa, nyaeta : -ar- nu miboga alomorf -al- sareng ra- , -in- , -um-.
Rarangken tukang.
Rarangken tukang aya 5 rupa, kayaning : -an, -eun, -ing / -ning, -keun, -na anu rubah oge jadi –ana, -nana.
Rarangken barung.
Rarangken barung aya 8 rupa, nyaeta : ka- … -an, pa-…-an, pang-…-keun, pang-…-na, pi-…-eun, pika-…, pika-…-eun, sa-…-eun.
Dina ngawangun kecap rundayanna mah kantun numutkeun rumus : kecap asal + rarangken wungkul, contona: sa- + jung + -eun → sajungeun.
Sakitu nu dipedar kanggo waktos ayeuna mugia aya mangpaatna. Nuhun.

No comments: